Ung thư tuyến giáp và những điều cần biết

Ung thư tuyến giáp phát triển trong tuyếngiáp, một bộ phận của hệ thống nội tiết. Tuyến giáp sản xuất hormone điềuchỉnh nhiệt độ cơ thể, nhịp tim và sự trao đổi chất. Ung thư tuyến giápthể nhú và thể nang – những loại phổ biến nhất – đáp ứng rất tốt với các phươngpháp điều trị. Hầu hết các bệnh ung thư tuyến giáp đều có khả năng chữakhỏi cao.

Tuyến giáp là gì?

Tuyến giáp của bạn là một trong nhiều tuyếntạo nên hệ thống nội tiết của bạn. Các tuyến nội tiết tiết ra các hormonekiểm soát các chức năng khác nhau của cơ thể.

Tuyến yên trong não kiểm soát tuyến giáp vàcác tuyến nội tiết khác. Nó giải phóng hormone kích thích tuyến giáp(TSH). Như tên cho thấy, TSH kích thích tuyến giáp của bạn sản xuấthormone tuyến giáp.

Tuyến giáp của bạn cần iốt, một loại khoáng chất, để tạo ra các hormone này. Thực phẩm giàu iốt bao gồm cá tuyết, cá ngừ, các sản phẩm từ sữa, bánh mì nguyên hạt và muối iốt.

Tuyến giáp của bạn ở đâu?

Tuyến giáp có kích thước bằng ngón tay cái nằmở cổ, phía trước khí quản và bên dưới quả táo Adam. Tuyến giáp giống conbướm. Một cầu mô nối các thùy phải và trái, hoặc các bên.

Ung thư tuyến giáp là gì?

Ung thư tuyến giáp phát triển trong tuyến giáp, một tuyến nhỏ hình bướm ở cổ của bạn. Tuyến này tạo ra các hormone điều chỉnh sự trao đổi chất của bạn (cách cơ thể bạn sử dụng nănglượng). Hormone tuyến giáp cũng giúp kiểm soát nhiệt độ cơ thể, huyếtáp và nhịp tim của bạn . Ung thư tuyến giáp, một loại ung thư nội tiết, thường có khả năng chữa trị cao với tỷ lệ chữa khỏi cao.

Ai có thể bị ung thư tuyến giáp?

Phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp cao gấp 3 lần nam giới. Căn bệnh này thường được chẩn đoán ở phụ nữ trong độtuổi 40 và 50, và nam giới ở độ tuổi 60-70. Ngay cả trẻ em cũng có thểphát bệnh. Các yếu tố rủi ro bao gồm:

·        Mở rộng tuyến giáp( bướu cổ ).

·        Tiền sử giađình mắc bệnh tuyến giáp hoặc ung thư tuyến giáp.

·        Viêm tuyếngiáp (viêm tuyến giáp).

·        Đột biến gen (thayđổi) gây ra các bệnh nội tiết, chẳng hạn như đa u nội tiết loại 2A (MEN2A) hoặchội chứng loại 2B (MEN2B).

·        Lượng iốt thấp.

·        Béophì ( chỉ số khối cơ thể cao ).

·        Xạ trị ung thư đầu vàcổ , đặc biệt là trong thời thơ ấu.

·        Tiếp xúc với bụi phóngxạ từ vũ khí hạt nhân hoặc tai nạn nhà máy điện.

Các loại ung thư tuyến giáp ?

Ung thư tuyến giáp được phân loại dựa trênloại tế bào mà ung thư phát triển. Các loại ung thư tuyến giáp bao gồm:

·        Thể nhú : Cótới 80% trường hợp ung thư tuyến giáp là thể nhú. Loại ung thư này pháttriển chậm. Mặc dù ung thư tuyến giáp thể nhú thường di căn đến các hạchbạch huyết ở cổ nhưng bệnh đáp ứng rất tốt với điều trị. Ung thư tuyếngiáp thể nhú có khả năng chữa khỏi cao và hiếm khi gây tử vong.

·        Thể nang: Ung thư tuyến giáp thể nang chiếm tới 15% các ca chẩn đoán ung thư tuyến giáp. Ungthư này có nhiều khả năng di căn đến xương và các cơ quan, chẳng hạn nhưphổi. Ung thư di căn ( ung thư di căn ) có thể khó điều trịhơn.

·        Thể tuỷ: Khoảng2% ung thư tuyến giáp là thể tuỷ. Số người bị ung thư tuyến giáp thể tuỷcó tiền sử gia đình mắc bệnh. Một gen bị lỗi (đột biến gen) có thể lànguyên nhân.

·        Anaplastic: Loại ung thư tuyến giáp tích cực này là loại khó điều trị nhất. Nó có thể pháttriển nhanh chóng và thường lan rộng vào mô xung quanh và các bộ phận khác củacơ thể. Loại ung thư hiếm gặp này chiếm khoảng 2% các ca chẩn đoán ung thưtuyến giáp.

Triệu chứng nguyên nhân ung thư tuyến giáp

Nguyên nhân nào gây ra bệnh ung thư tuyến giáp?

Các chuyên gia không chắc tại sao một số tếbào trở thành ung thư (ác tính) và tấn công tuyến giáp. Các yếu tố nhấtđịnh, chẳng hạn như tiếp xúc với bức xạ, chế độ ăn ít i-ốt và các gen bị lỗi cóthể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Các triệu chứng của ung thư tuyến giáp là gì?

Bạn hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sứckhỏe của bạn có thể cảm thấy một khối u hoặc khối u phát triển ở cổ được gọi lànhân giáp . Đừng hoảng sợ nếu bạn có nhân giáp. Hầu hết cácnốt là lành tính (không phải ung thư). Chỉ có khoảng ba trong số 20 nhângiáp là ung thư (ác tính).

Các dấu hiệu khác của ung thư tuyến giáp baogồm:

·        Khó thở hoặc khó nuốt.

·        Mất giọng ( khàngiọng ).

·        Sưng hạch ở cổ.

Chẩn đoán và kiểm tra ung thư tuyến giáp

Ung thư tuyến giáp được chẩn đoán như thế nào?

Nếu bạn có một nhân giáp phì đại hoặc các dấuhiệu khác của ung thư tuyến giáp, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe củabạn có thể yêu cầu một hoặc nhiều xét nghiệm sau:

·        Xét nghiệmmáu: Một máu tuyến giáp kiểm tra mức độ kiểm tra hormone và đồnghồ đo cho dù tuyến giáp của bạn hoạt động tốt.

·        Sinh thiết: Trongquá trình sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ , nhà cung cấp dịchvụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ loại bỏ các tế bào khỏi tuyến giáp của bạn đểxét nghiệm các tế bào ung thư. Một sinh thiết hạch có thể xácđịnh xem tế bào ung thư có lây lan đến các hạch bạch huyết. Nhà cung cấpcủa bạn có thể sử dụng công nghệ siêu âm để hướng dẫn các thủtục sinh thiết này.

·        Quét phóngxạ: Xét nghiệm này có thể phát hiện ung thư tuyến giáp và xác định xem ungthư đã di căn hay chưa. Bạn nuốt một viên thuốc có chứa một lượng iốtphóng xạ (radioiodine) an toàn. Trong vài giờ, tuyến giáp sẽ hấp thụi-ốt. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sử dụng một thiết bịđặc biệt để đo lượng bức xạ trong tuyến. Các khu vực có ít phóng xạ hơncần thử nghiệm nhiều hơn để xác nhận sự hiện diện của ung thư.

·        Chụp cắt lớp hìnhảnh: Chụp cộng hưởng từ (MRI) , chụp cắt lớp vi tính(CT) và chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) có thể phát hiện ungthư tuyến giáp và sự lây lan của ung thư.

Điều trị ung thư tuyến giáp

Ung thư tuyến giáp được quản lý hoặc điều trị như thế nào?

Phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp phụthuộc vào kích thước khối u và liệu ung thư đã di căn hay chưa. Điều trịbao gồm:

·        Phẫu thuật: Phẫuthuật là phương pháp điều trị phổ biến nhất đối với bệnh ung thư tuyếngiáp. Tùy thuộc vào kích thước và vị trí của khối u, bác sĩ phẫu thuật củabạn có thể loại bỏ một phần tuyến giáp (cắt bỏ tiểu thùy) hoặc toàn bộ tuyến( cắt bỏ tuyến giáp ). Bác sĩ phẫu thuật của bạn cũng loại bỏbất kỳ hạch bạch huyết nào gần đó nơi các tế bào ung thư đã di căn.

·        Liệu pháp phóngxạ : Với liệu pháp điều trị bằng tia phóng xạ , bạnnuốt một viên thuốc hoặc chất lỏng có chứa liều lượng iốt phóng xạ cao hơn liềulượng được sử dụng trong quá trình chụp xạ hình bằng tia phóng xạ. Radioiodinethu nhỏ và phá hủy tuyến giáp bị bệnh cùng với các tế bào ung thư. Đừng lolắng – phương pháp điều trị này rất an toàn. Tuyến giáp của bạn hấp thụgần như tất cả các radioiodine. Phần còn lại của cơ thể bạn bị phơi nhiễmbức xạ tối thiểu.

·        Xạ trị: Bức xạtiêu diệt tế bào ung thư và ngăn chúng phát triển. Xạ trị bênngoài sử dụng một máy để cung cấp các chùm năng lượng mạnh trực tiếp đếnvị trí khối u. Xạ trị bên trong ( brachytherapy ) liên quan đếnviệc đặt các hạt phóng xạ vào trong hoặc xung quanh khối u.

·        Hóa trị: tiêmtĩnh mạch hoặc uống hóa trị thuốc tiêu diệt tế bào ung thư và ngănchặn sự phát triển ung thư. Rất ít bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh ungthư tuyến giáp sẽ cần hóa trị.

·        Liệu pháphormone: Phương pháp điều trị này ngăn chặn việc giải phóng các hormone cóthể khiến ung thư di căn hoặc tái phát.

Các biến chứng của ung thư tuyến giáp là gì?

Hầu hết các bệnh ung thư tuyến giáp đều đápứng tốt với điều trị và không nguy hiểm đến tính mạng.

Sau khi phẫu thuật tuyến giáp hoặc các phươngpháp điều trị, cơ thể bạn vẫn cần các hormone tuyến giáp để hoạt động. Bạnsẽ cần liệu pháp hormone thay thế tuyến giáp suốt đời. Hormone tuyến giáptổng hợp, chẳng hạn như levothyroxine (Synthroid®), tiếp nhận cáchormone tuyến giáp mà cơ thể bạn không còn sản xuất tự nhiên.

Ung thư tuyến giáp ảnh hưởng đến thai kỳ như thế nào?

Ung thư tuyến giáp là loại ung thư phổ biếnthứ hai được chẩn đoán ở phụ nữ mang thai ( ung thưvú là bệnh đầu tiên). Khoảng 10% trường hợp ung thư tuyếngiáp phát triển trong thời kỳ mang thai hoặc trong năm đầu tiên sau khi sinhcon. Các chuyên gia tin rằng mức độ hormone dao động trong thời kỳ mangthai có thể gây ra ung thư.

Nếu bạn nhận được chẩn đoán ung thư tuyến giápkhi mang thai, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể thảo luậnvề các lựa chọn điều trị. Tùy thuộc vào loại ung thư và mức độ nghiêmtrọng, nhà cung cấp của bạn có thể khuyên bạn nên trì hoãn điều trị cho đến saukhi bạn sinh con. Nếu không thể chờ đợi việc điều trị, hầu hết phụ nữ cóthể tiến hành phẫu thuật loại bỏ tuyến ung thư một cách an toàn. Bạn khôngnên làm các xét nghiệm hoặc phương pháp điều trị chẩn đoán phóng xạ khi bạnđang mang thai hoặc đang cho con bú .

Phòng ngừa ung thư tuyến giáp

Tôi có thể ngăn ngừa ung thư tuyến giáp bằng cách nào?

Nhiều người phát triển ung thư tuyến giáp màkhông rõ lý do, vì vậy việc phòng ngừa là không thực sự khả thi. Nhưng nếubạn biết mình có nguy cơ bị ung thư tuyến giáp, bạn có thể thực hiện các bướcsau:

·        Phẫu thuật dự phòng(dự phòng): Các xét nghiệm di truyền có thể xác định xem bạn có mang genbị thay đổi (đột biến) làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp thể tủy hoặc đau nội tiết hay không. Nếu bạn có gen bị lỗi, bạn có thể lựa chọn phẫuthuật phòng ngừa (dự phòng) để loại bỏ tuyến giáp của mình trước khi ung thưphát triển.

·        Kali iodua: Nếubạn bị nhiễm phóng xạ trong một thảm họa hạt nhân, chẳng hạn như sự cố năm 2011tại Fukushima, Nhật Bản, dùng kali iodua trong vòng 24 giờ sau khi phơi nhiễmcó thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến giáp. Potassiumiodide (Pima®) ngăn chặn tuyến giáp hấp thụ quá nhiềuradioiodine. Kết quả là, tuyến vẫn khỏe mạnh.

Tiên lượng ung thư tuyến giáp

Tiên lượng (triển vọng) cho những người bị ungthư tuyến giáp là gì?

Cứ 10 người thì có 8 người bị ung thư tuyếngiáp phát triển dạng u nhú. Ung thư tuyến giáp thể nhú có tỷ lệ sống sótsau 5 năm gần như 100% khi ung thư ở trong tuyến (khu trú). Ngay cả khiung thư lan rộng (di căn), tỷ lệ sống sót là gần 80%. Tỷ lệ này có nghĩalà, trung bình, bạn có khoảng 80% khả năng sống ít nhất 5 năm sau khi được chẩnđoán như một người không bị ung thư tuyến giáp thể nhú di căn.

Tỷ lệ sống sót sau năm năm đối với các loạiung thư tuyến giáp khác bao gồm:

·        Hình nang: Gần100% cho bản địa hóa; khoảng 63% cho di căn.

·        Tủy đồ: Gần 100%đối với khu trú; khoảng 40% cho di căn.

·        Anaplastic: Gần31% cho nội địa hóa; 4% cho di căn.

Khi nào tôi nên gọi cho bác sĩ?

Bạn nên gọi cho nhà cung cấp dịch vụ chăm sócsức khỏe của mình nếu bạn bị ung thư tuyến giáp và bạn gặp phải:

·        Khối u ở cổ.

·        Nhịp tim nhanh.

·        Giảm hoặc tăng cânkhông giải thích được.

·        Cực mệtmỏi .

Tôi nên hỏi bác sĩ những câu hỏi nào?

Nếu bạn bị ung thư tuyến giáp, bạn có thể hỏinhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của mình:

·        Tại sao tôi bị ung thưtuyến giáp?

·        Tôi bị loại ung thưtuyến giáp nào?

·        Ung thư đã lan rangoài tuyến giáp chưa?

·        Phương pháp điều trịtốt nhất cho loại ung thư tuyến giáp này là gì?

·        Những rủi ro điều trịvà tác dụng phụ là gì?

·        Tôi có cần điều trịhormone thay thế tuyến giáp không?

·        Gia đình tôi có nguycơ mắc loại ung thư tuyến giáp này không? Nếu vậy, chúng tôi có nên đi xétnghiệm di truyền không?

·        Tôi có thể bị ung thưtuyến giáp nữa không?

·        Tôi có nguy cơ mắc cácloại ung thư khác không?

·        Tôi cần loại hình chămsóc tiếp theo nào sau khi điều trị?

·        Tôi có nên quan sátcác dấu hiệu của biến chứng không?

‍